top of page

Bản quyền 101: Các Điều Quốc tế về Bản quyền - Từ Beethoven đến Beyoncé

Writer's picture: Amy NAmy N

Updated: Jul 22, 2024

Hãy tưởng tượng bạn là một nghệ sĩ siêu sao, và ca khúc gây sốt nhất của bạn đang dẫn đầu bảng xếp hạng trên toàn cầu. Nhưng, hãy nhớ rằng luật về bản quyền chỉ là luật có phạm vi trong mỗi quốc gia, do đó có thể một ai đó ở một quốc gia khác có thể sao chép ca khúc của bạn mà không phải trả bạn một xu vì họ không vi phạm luật bản quyền ở quốc gia của bạn!


Chính điều này đã sinh ra các điều ước quốc tế - chúng đảm bảo rằng bất kể tác phẩm của bạn đi đến đâu, quyền lợi của bạn cũng sẽ được bảo vệ. Chúng như là một vé VIP toàn cầu cho sáng tạo của bạn, đảm bảo bạn nhận được sự công nhận và bồi thường mà bạn xứng đáng.


Hôm nay, chúng ta sẽ khám phá các Điều ước quốc tế về bản quyền với cùng sự nhiệt huyết như một đứa trẻ mở món quà là một trò chơi mới. Đừng lo, chúng tôi sẽ làm cho nó thú vị!


Cre: DALL·E


Công ước Berne (1886)


Đầu tiên là Công ước Berne – tổ tiên của tất cả các Điều ước quốc tế về bản quyền. Hãy tưởng tượng: Beethoven, Shakespeare và Picasso đang có một buổi tiệc trà, và họ quyết định cách để quản lý những kiệt tác của họ trên toàn thế giới. Công ước này ra đời để đảm bảo rằng nếu cuốn tiểu thuyết và các tác phẩm văn học hoặc nghệ thuật khác của bạn được lan truyền rộng rãi tại Pháp (hay một quốc gia thành viên khác của Công ước), thì ở đó bạn sẽ có cùng các quyền lợi tương tự như bạn có ở quốc gia quê nhà. Vì vậy, nếu Beyoncé phát hành một album mới, cô ấy có quyền bảo vệ âm nhạc của mình ở Tokyo cũng như tại Texas.


Công ước Rome (1961)


Tiếp theo, chúng ta có Công ước Rome, nơi mang lại sự ghi nhận xứng đáng cho các nghệ sĩ biểu diễn, nhà sản xuất và tổ chức phát sóng. Hãy tưởng tượng bạn là một nghệ sĩ như Elvis, và bạn muốn đảm bảo buổi trình diễn của mình mang tên "Cảm ơn bạn, cảm ơn bạn rất nhiều" được bảo vệ tại nhiều quốc gia. Nhờ có Công ước Rome, nên cho dù đó là buổi biểu diễn trực tiếp hay ghi âm tại studio, thì quyền lợi của bạn cũng được đảm bảo đầy đủ.


Hiệp định TRIPS (1994)


Chuyển nhanh đến Hiệp định TRIPS, nghe có vẻ giống một hiệp định về du lịch nhưng thực chất là nhằm hài hòa hóa thương mại và quyền sở hữu trí tuệ. Hãy coi nó như quy tắc toàn cầu về bản quyền, đảm bảo rằng các quốc gia trong Tổ chức Thương mại Thế giới hợp tác thân thiện với nhau và tôn trọng các tác phẩm sáng tạo của nhau.


Các Hiệp định Thời đại Kỹ thuật số (1996)


Khi chúng ta chuyển sang thời đại kỹ thuật số, chúng ta đã có được Hiệp ước WIPO về Bản quyền (WCT - WIPO Copyright Treaty) và Hiệp ước WIPO về Biểu diễn và Bản ghi âm (WPPT - (WIPO Performances and Phonograms Treaty). Chúng giống như một cặp siêu anh hùng cập nhật các quy tắc cũ của chúng ta để xử lý thế giới hoang dã của Internet. Vì vậy, khi bạn phát trực tuyến podcast yêu thích của mình hoặc tải xuống một bài hát mới, các hiệp ước này sẽ có hiệu lực, đảm bảo người sáng tạo nhận được quyền lợi của mình.


Hiệp ước Bắc Kinh (2012)


Hiệp ước Bắc Kinh đề cập đến quyền sở hữu trí tuệ của người biểu diễn trong các buổi biểu diễn nghe nhìn. Nó giống như trao cho các ngôi sao điện ảnh một hợp đồng đặc biệt của riêng họ, đảm bảo màn trình diễn của họ được bảo vệ trên toàn cầu. Vì vậy, khi bạn xem một bộ phim hành động ngoạn mục, hãy nhớ rằng các quyền của những diễn viên cũng đã được bảo vệ tốt hơn.


Hiệp định Marrakesh (2013)


Hiệp định Marrakesh là về những người khuyết tật. Nó đảm bảo rằng những người mù, khiếm thị và không có khả năng đọc có thể tiếp cận các tác phẩm đã được xuất bản. Hiệp định này giống như một chiếc chìa khóa, mở khóa thế giới văn học cho mọi người, bất kể khả năng của họ.


Để biết toàn văn các điều ước quốc tế trên cũng như danh sách các quốc gia đã tham gia chúng, hãy xem tại: https://www.wipo.int/treaties/en/WIPO.


Và đó là những điều ước quan trọng về bản quyền - được giải thích với một chút hài hước và đầy tâm . Bây giờ, hãy đi và tạo ra một cái gì đó tuyệt vời - thế giới sẵn sàng ủng hộ bạn!

0 comments

Comments

Rated 0 out of 5 stars.
No ratings yet

Add a rating
bottom of page